فیزیوتراپی چیست؟

فیزیوتراپی یا بازپروری فیزیکی Physical Therapy از جمله خدمات حوزه ی پزشکی است که با متدهایی تخصصی  و روش های فیزیکی غیر تهاجمی (بدون آسیب به بافت مانند آنچه در عمل جراحی با شکافتن بافت در کلینیک فیزیوتراپی انجام میشود) برای بهتر کردن کارکرد سیستم حرکتی  و  سیستم عصبی عضلانی فرد و نهایتا  رساندن آن به وضعیت قبل از بیماری به کار گرفته می شود. دیدگاه منحصر به فرد متخصص فیزیوتراپیست از بدن و نیازها و پتانسیلهای حرکتی آن برای رسیدن به تشخیص و استراتژی درمانی نقش اساسی دارد و تثبیت کننده هر موقعیتی می‌باشد که در آن خدمات ارایه می‌شود. این شرایط با توجه به هدف فیزیوتراپی در بهبود سلامت، پیشگیری، درمانی و بازتوانی، متغیر است.

ماهیت فرایندهای فیزیوتراپی
فیزیوتراپی، خدمتی است که تنها توسط و یا با هدایت و نظارت متخصص  فیزیوتراپی صورت می‌گیرد وشامل : بررسی، تشخیص، برنامه ریزی درمانی، مداخله و ارزیابی می‌باشد.

بررسی (Assessment): شامل معاینه (Examination) محدودیتهای عملکردی، ناتواناییها، یا سایر مشکلاتی که توسط گرفتن تاریخچه، غربالگری و همچنین با استفاده از آزمایشات خاص و اندازه گیری و ارزیابی نتایج معاینات  بالینی می‌توان به آن پی برد.

تشخیص (Diagnosis): از معاینات و ارزیابی بدست می‌آید . تشخیص ممکن است به صورت نقص حرکتی بیان شود یا شامل دسته‌های مختلفی از آسیبها، محدودیتهای حرکتی، توانائیها/ ناتوانیها یا سندرمها باشد.

برنامه ریزی (Planning):

برنامه ریزی برای  اجرای مداخلات  درمانی  است.متخصص فیزیوتراپی بر اساس معینات بالینی انجام شده و یافته های آزمایشگاهی  و تشخیص  مشکلات بیماری برای دوره درمانی بیمار برنامه هدفمند  طرح ریزی می کند.

مداخلات (Intervention): برای رسیدن به اهداف برنامه ریزی شده  انجام می‌شوند  که در طول دوره درمان متناسب با پیشرفت عملکردی بیمار تغییر میابند مداخلات درمانی  میتواند شامل :درمان با دست، بهبود حرکتی، استفاده از وسایل فیزیکی، مکانیکی و الکتریکی-درمانی، آموزش عملکرد، درمان خشکی شانه فراهم کردن وسایل کمکی و نحوه استفاده از آنها، راهنمایی و ارایه مشورت به بیمار، مستند سازی، هماهنگی و ارتباطات باشد. مداخلات همچنین ممکن است با هدف پیشگیری از آسیبها، محدودیتهای حرکتی، ناتوانیها یا صدمات صورت گیرند که در این صورت شامل بهبود و حفظ سلامتی، کیفیت زندگی و توانایی در تمام سنین و جمعیت ها می‌باشد.

ارزیابی(Evaluation):  مستلزم انجام مجدد معاینات با هدف ارزیابی نتایج حاصل می‌باشد.

متخصص فیزیوتراپی در کلینیک تخصصی فیزیوتراپی کرج برای رسیدن به این اهداف از اقدامات  و مهارت های علمی زیر استفاده می کند:

کاهش یا از بین بردن درد: درمان‌هایی از قبیل تحریک الکتریکی یا فراصوتی به تسکین درد کمک می‌کنند و توان ماهیچه‌ها و عملکرد مفاصل را برای کاهش درد کمر ، پیچ خوردگی پا و... بهبود می‌بخشند. چنین درمان‌هایی همچنین از بازگشت مجدد درد جلوگیری می‌کنند.

برگرداندن دامنه حرکتی مفاصل بدن

وقتی بیمار برای مدتی بی حرکت شده است و استراحت میکند و یا اندام برای مدتی در گچ بی حرکت میشود دچار خشکی مفاصل میشود.کاهش دامنه حرکتی مفصلی در بیماری های مفصلی مانند انواع آرتریت ها و ساییدگی ها مفصلی هم وجود دارد.متخصص فیزیوتراپی کمک میکند تا این خشکی و محدودیت حرکتی رفع شود.بعد از اعمال جراحی و آسیب های ورزشی، بر روی اندام ها و مفاصل،باید هر چه زودتر حرکت مفاصل اندام را شروع کند والا دچار خشکی خواهد شد.فیزیوتراپیست به بیمار کمک میکند تا خشکی مفصلی زودتر رفع شده و این کار را با انجام دادن حرکاتی خاص(موبیلیزیشن) در اندام بیمار انجام میدهد.همچنین به بیمار آموزش میدهد که چگونه خودش این حرکات را در منزل انجام دهد .حرکات نرمشی و کششی نه تنها دامنه حرکتی مفصل را بهتر نموده و یا از ایجاد خشکی مفصلی پیشگیری میکند در درمان بسیاری از بیماری های دیگر مانند مشکلات زردپی ها یا رباط ها هم موثر هستند.

برگرداندن قدرت عضلات اندام
بسیاری از دردها مانند کمردرد و یا درد ناشی از ساییدگی کشکک با تقویت عضلات اندام بهبود یافته و یا بهتر میشوند.هم چنین تقویت عضلات اندام در بازپروری بیمار بعد از انجام عمل جراحی و یا مدتی بی حرکتی اندام در گچ بسیار حائز اهمیت است.فیزیوتراپیست برای تقویت عضلات از نرمش های تخصصی استفاده میکند.دکتر فیزیوتراپ به بیمار کمک میکند تا این نرمش ها را انجام داده و به وی یاد میدهد تا چگونه آنها را در منزل خود انجام دهد.

تمرین های تعادلی
بعد از سکته مغزی یا بعضی آسیب های مغزی و نخاع بیماری ام اس و پارکینسون بیمار باید یاد بگیرد که چگونه در هنگام ایستادن و راه رفتن تعادل خود را حفظ کند.همچنین بعد از بسیاری از اعمال جراحی ارتپدی مانند بازسازی رباط صلیبی،بدست آوردن هماهنگی و تعادل بین عضلات اندام اهمیت بسیار دارد.متخصص فیزیوتراپی به بیمار کمک میکند تا با انجام حرکاتی این تعادل و هماهنگی را بدست آورد.

راه رفتن (gait)
بعد از خیلی از اعمال جراحی در اندام تحتانی مانند انواع تعویض مفصل ران یا تعویض مفصل زانو و یا بازسازی رباط صلیبی قدامی و یا بعد از بسیاری بیماری ها مانند سکته مغزی بیمار باید یاد بگیرد چگونه با واکر و یا عصا راه برود و سپس یاد بگیرد چگونه بتدریج این وسایل را از خود جدا کرده و راه رفتن مستقل را تجربه کند.دکتر فیزیوتراپ به بیمار آموزش های لازم را میدهد و به وی کمک میکند تا این مراحل را با موفقیت انجام دهد.

آموزش جا به جایی و انتقال
فیزیوتراپیست به بیمار آموزش میدهد که چگونه خود را از تخت به صندلی چرخدار منتقل کند یا چگونه از حالت نشسته به حالت ایستاده درآید یا چگونه وقتی عصا به دست دارد سوار ماشین شود.این مهارت های انتقال بعد از بسیاری از بیماری ها و یا در هنگام استفاده از وسایل کمکی برای راه رفتن (مانند عصا یا واکر) نیاز به آموزش و تمرین دارند.

ماساژ درمانی
ماساژ کمک میکند تا درد بیمار کاهش یابد و جریان خون اندام را بهبود میدهد.ماساژ همچنین به بیمار آرامش میدهد.فیزیوتراپیست برحسب نوع بیماری ماساژ های مناسب آن را برای بیمار انجام میدهد.

توانبخشی سالمندان
دکتر فیزیوتراپی با استفاده از نرمش های مناسب شرایط سالمند،سعی در بهبود قدرت،تعادل و راه رفتن مطمئن سالمند میشود.همچنین در صورت لزوم عصا،واکر یا وسایل کمکی لازم دیگر را تجویز میکند.هم چنین در صورت لزوم امکان فیزیوتراپی در منزل نیز برای سالمندان وجود دارد.

تحریکات الکتریکی عصب و عضله
متخصص فیزیوتراپی با استفاده از دستگاه های تحریک الکتریکی و عبور جریان های ضعیف از بدن بیمار درد بیمار را کاهش داده و یا بعد از جراحی های پیوند اعصاب آسیب دیده،با تحریک الکتریکی عضلات سعی مینماید آنها را کارا و قوی حفظ کند.